Wzrost świadomości ekologicznej w społeczeństwie spowodował wzrost zainteresowania takimi hasłami jak ślad węglowy, ekoprojektowanie czy cykl życia produktu. Redukcja emisji gazów cieplarnianych przyczyniających się do powstawania negatywnych zmian klimatycznych to jedno z najważniejszych wyzwań dla gospodarek wszystkich krajów. Jak zmniejszyć ślad węglowy produktu? Czy to zadanie wyłącznie dla rządów i korporacji? Jaką rolę w procesie ograniczania emisji dwutlenku węgla oraz innych gazów cieplarnianych pełnią opakowania z tworzyw sztucznych? Można śmiało powiedzieć, że to jedne z najważniejszych pytań XXI wieku. Spróbujemy na nie odpowiedzieć.
Co to jest ślad węglowy?
Ślad węglowy (ang. Carbon Footprint) lub inaczej: ślad środowiskowy to suma emisji gazów cieplarnianych emitowanych przez dany produkt, osobę, przedsiębiorstwo, organizację, a nawet państwo. Przy obliczaniu śladu węglowego należy wziąć pod uwagę nie tylko emisję dwutlenku węgla, ale także metanu, podtlenku azotu, fluorowęglowodoru, perfluorowęglowodoru i sześciofluorku siarki, czyli gazów przepuszczających większość promieniowania słonecznego nazywanych cieplarnianymi lub szklarniowymi.
Porównując wpływ na środowisko naturalne różnych materiałów, trzeba uwzględnić cały cykl życia produktu (ang. Life Cycle Assesment, LCA), czyli:
wydobywanie surowców niezbędnych do stworzenia produktu
produkcję
pakowanie
dystrybucję
użytkowanie
zakończenie eksploatacji
Pod uwagę należy wziąć nie tylko możliwość recyklingu, ale także zużycie wody i energii. Jak pokazują badania, opakowania odpowiadają za około 5% śladu węglowego żywności. Choć dla wielu osób ta informacja może być zaskoczeniem, badania pokazują, że ślad węglowy opakowań z tworzyw sztucznych wcale nie jest większy niż ślad węglowy opakowań wykonanych z materiałów takich jak szkło czy papier, powszechnie uważanych za bardziej ekologiczne. Jak wynika z danych zebranych przez Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych oraz Circulat Packaging Design, plastik charakteryzuje się mniejszą masą całkowitą niż jego substytuty (m.in. metal, szkło i papier). Dzięki unikalnym właściwościom przez cały okres użytkowania emituje mniej CO2 do atmosfery, a jego wytworzenie powoduje mniejsze zużycie energii.
Przykładowo: szkło jest przetapiane w bardzo wysokiej temperaturze (około 500-600 stopni Celsjusza), co wpływa na wysoką emisję gazów cieplarnianych. Jest także kilkukrotnie cięższe, co przekłada się na większe zużycie paliwa podczas dystrybucji. Z kolei produkcja papieru wiąże się z wycinką lasów. Zawilgocenie lub zabrudzenie tego materiału w trakcie eksploatacji uniemożliwia jego recykling, co powoduje skrócenie cyklu życia danego produktu.
Czy można więc powiedzieć, że plastik jest przyjazny dla środowiska? Tak, jeśli zostanie odpowiedzialnie wykorzystany. Tworzywo sztuczne jest lekkie, ale wytrzymałe. Powstałe z niego opakowania przedłużają świeżość produktów, zwłaszcza tych łatwo psujących się. Dzięki temu nabiał, ryby czy mięso mogą być transportowane nawet na duże odległości, nie tracąc swojego smaku czy właściwości. Ponadto plastik przetwarza się w stosunkowo niskiej temperaturze (około 250 stopni Celsjusza), niższej niż np. szkło. Tworzywo sztuczne jest także łatwe do przetworzenia, co wydłuża cykl życia produktów i sprzyja dążeniu do gospodarki o obiegu zamkniętym.
W ciągu ostatnich dziesięcioleci emisja gazów cieplarnianych wzrosła w zastraszającym tempie, powodując negatywne zmiany klimatyczne. To wyzwanie zarówno dla rządów, korporacji, jak i pojedynczych gospodarstw domowych. Zgodnie ze zobowiązaniami nałożonymi na Polskę oraz inne kraje członkowskie Unii Europejskiej, modelem, do którego powinny dążyć wszystkie państwa członkowskie Wspólnoty, jest Gospodarka o Obiegu Zamkniętym (GOZ).
Głównym celem circural economy jest zminimalizowanie wpływu działalności człowieka na środowisko naturalne. Wobec tego Unia Europejska do 2050 r. chce osiągnąć neutralność klimatyczną. Jednym z pomysłów Komitetu Parlamentu Europejskiego (ENVI) jest wprowadzenie oznaczeń na opakowaniach, które będą informować konsumentów o śladzie węglowym żywności znajdującej się na sklepowej półce. Być może już w niedalekiej przyszłości na etykietach produktów znajdziemy więc nowe oznaczenia, dzięki którym będziemy mogli wybrać żywność zostawiającą najmniejszy ślad węglowy.
Zmniejszenie śladu węglowego opakowań z plastiku jest możliwe m.in. dzięki:
Obliczenie śladu węglowego produktów czy organizacji w realny sposób przyczynia się do przeciwdziałania nadmiernej emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Już dziś obserwujemy, jak ślad węglowy staje się ważnym elementem konkurencyjności przedsiębiorstw. Jako Plast-Box podejmujemy coraz więcej działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, chcąc wspierać odpowiedzialne wybory naszych klientów na rzecz środowiska naturalnego.