W marcu 2019 roku Parlament Europejski zatwierdził dyrektywę, zakazującą sprzedaży oraz używania jednorazowych produktów plastikowych, wśród których znajdują się m.in. słomki oraz sztućce z tworzyw sztucznych jednokrotnego użytku. Na wprowadzenie zakazu, kraje członkowskie dostały dwa lata. Niestety, Polska jest w tej kwestii spóźniona i jak na razie nie wprowadziła zakazu w życie. Jakie konsekwencje ma to dla polskich przedsiębiorców? Przede wszystkim jednak, jak przygotować się na wprowadzenie przepisów w życie, co prędzej czy później z pewnością nastąpi?
Kiedy można spodziewać się zmian?
Oficjalnie jednorazowy plastik powinien wyjść z użycia najpóźniej do marca 2021 roku. Tym samym termin już dawno minął, a polskie prawo nie zostało zmienione w taki sposób, aby odpowiadało wymaganiom unijnej dyrektywy. Obecnie nie wiadomo, jak powinni zachowywać się polscy przedsiębiorcy. Według Anny Moskwy, minister klimatu i środowiska, zakaz zacznie obowiązywać w ciągu bieżącego, tj. 2022, roku. Minister nie podała jednak żadnych dodatkowych informacji na ten temat.
Dostępne informacje wskazują, że w Polsce obowiązywać będą jedynie podstawowe zakazy, bez dodatkowego zaostrzania przepisów. Może to oznaczać, że w życie wejdą zakazy dotyczące trzynastu konkretnych produktów. Jednorazowy plastik ma zostać zakazany, jeżeli będzie występować w formie:
sztućców (pałeczek, noży, widelcy oraz łyżek, we wszystkich rozmiarach)
talerzy i talerzyków
słomek
mieszadełek
patyczków kosmetycznych
patyczków do balonów
pojemników na żywność oraz napoje, wykonanych z polistyrenu ekspandowanego (styropianu)
styropianowych kubków
produktów z tworzyw sztucznych, ulegających degradacji tlenowej
Jakie zmiany zatem powinni w swoich biznesach wprowadzić przedsiębiorcy korzystający z produktów znajdujących się na powyższej liście?
Na szczęście dla restauratorów, firm konferencyjnych oraz innych działalności, wykorzystujących jednorazowy plastik, wszystkie produkty, które zostaną zakazane, można zastąpić produktami z innych materiałów. Przykładowo, plastikowe słomki można zamienić na słomki wykonane z:
papier
metal
bambus
szkło
makaron
Również talerze i sztućce, z łatwością można zastąpić wybierając np. papierowe talerze lub drewniane sztućce. Jeżeli chodzi o pojemniki, mające zastępować te wykonane ze styropianu, to największą popularnością cieszą się obecnie produkty wytworzone z trzciny cukrowej. Warto w tym miejscu wspomnieć, że zakaz obejmuje tylko jednorazowy plastik, czyli produkty jednokrotnego użytku. Natomiast w innych zastosowaniach wciąż tworzywa sztuczne stanowią często najlepszy wybór. Opakowania z plastiku w wielu przypadkach są bardziej ekologiczne niż alternatywne rozwiązania. Otóż produkcja pojemników czy pudełek z innych materiału zwykle pochłania więcej energii, zatem jest szkodliwa dla środowiska.
Nowe prawo będzie oznaczać nie tylko zakaz używania jednorazowego plastiku w określonych z góry formach, ale również konieczność informowania o obecności tworzyw sztucznych we wszelkich produktach jednorazowych. Plastikowe kubki, nawilżone chusteczki oraz inne produkty, będą musiały zostać opatrzone informacją, że zawierają w sobie plastik. Za plastik, o którym będzie trzeba informować, uważany jest również bioplastik, który może być kompostowalny, co budzi wątpliwości wielu ekologów.
Obowiązujące obecnie rozporządzenie, dotyczące jednorazowego plastiku, ma zostać ponownie rozpatrzone w 2027 roku. Prawdopodobnie dopiero wtedy specjaliści zdecydują, jak należy zmienić prawo, aby dostosować je do bieżących potrzeb. Jednak niezależnie od zmian prawnych, zawsze powinniśmy dbać o ekologię. Warto przy tym zachować rozsądek, pamiętając, że nie zawsze najbardziej intuicyjne rozwiązania są najlepsze. Otóż tworzywa sztuczne również mogą być ekologiczne, czego dowodzi choćby nasza oferta.